İş Yeri Hekimliği
İLGİLİ MEVZUAT
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Hizmetleri Yönetmeliği (29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete) Yeni
İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik (27.07.2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete)
İŞVEREN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İşveren, işyerlerinde alınması gereken İSG tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların ilk yardım ve acil tedavi hizmetlerinin sağlanması, koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı ve Sağlık Personelini (Sağlık Memuru, Hemşire) görevlendirmekle yükümlüdür. (İSG Hizmetleri Yönetmeliği – Madde 5.1)
İşveren, İSG hizmetleriyle ilgili aşağıdaki hususlardan sorumludur (İSG Hizmetleri Yönetmeliği – Madde 5.2);
. Hizmet alınan OSGB’lerin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmak,
. Hizmet aldığı OSGB’lerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamak,
. İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
. Hizmet aldığı OSGB’ler tarafından İSG mevzuatına uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmek,
. İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için,
Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamak.
Tehlike Sınıfı |
Kısmi çalışma süresi (En az) |
Tam çalışma süresi (En az) |
Az Tehlikeli |
İşçi başına 5 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 2000 İşçi |
Tehlikeli |
İşçi başına 10 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 1000 İşçi |
Çok Tehlikeli |
İşçi başına 15 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 750 İşçi |
.10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde;
Tehlike Sınıfı |
Kısmi çalışma süresi (En az) |
Az Tehlikeli |
İşçi başına 25 dak/yıl |
İşveren, OSGB hizmetleriyle ilgili katılım sağlama ve bilgilendirme yapmakla yükümlüdür (İSG Hizmetleri Yönetmeliği – Madde 6.1);
. OSGB’de görevli işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlendirilmesi konusunda Çalışan Temsilcilerinin önceden görüşlerinin
alınmasını sağlamak,
. OSGB’de görevli işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin çalışma saatleri, görev, yetki ve sorumlulukları konusunda Çalışan Temsilcisi ve çalışanları bilgilendirmek,
. Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında hizmet aldığı OSGB personelini, hizmet alınan taşeron firma işverenlerini ve personelini bilgilendirmek,
. Hizmet alınan taşeron firma çalışanlarının sağlık bilgilerini OSGB görevlilerine ulaştırmak,
. İSG mevzuatı gereği, yükümlü olduğu kayıt ve bildirimleri hizmet aldığı OSGB ile işbirliği içerisinde yapmak.
İşveren, İş Sağlığı ve güvenliği kayıtlarını muhafaza etmekle yükümlüdür (İSG Hizmetleri Yönetmeliği – Madde 7.1, 7.2);
. İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı işten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını saklar,
. Çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işveren çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep eder, önceki işveren dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde gönderir.
CAN AR-OSGB YÜKÜMLÜLÜĞÜ
CAN AR-OSGB, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmasına katkıda bulunmak amacıyla İşyeri Hekimliği Hizmetlerini mevzuata uygun gerçekleştirir (İSG Hizmetleri Yönetmeliği – Madde 13.1);
. İşyerinde sağlık risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayacak şekilde, çalışma ortamını gözetler, işverene rehberlik yapar, öneriler hazırlar,
. Çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek için sağlık gözetimlerini uygular,
. Çalışanların iş sağlığı eğitimlerini planlar, işveren onayına sunar, plana uygun eğitimleri gerçekleştirir, sağlık riskleri ve korunma tedbirleri hakkında bilgilendirir,
. İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonunu yapar, ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar,
. İş Sağlığıyla ilgili yapılacakları belirler Yıllık Çalışma Planı ile kayıt altına alır,
. İş Sağlığıyla ilgili riskler açısından çalışma ortamının gözetimini yapar, çalışanların sağlık gözetimini yapar, iş kazası ve meslek hastalıklarıyla ilgili çalışmaları kayıt altına alır, gerçekleştirilen faaliyetleri Yıllık Değerlendirme Raporu ile bakanlığa raporlar,
. Çalışanların yürüttüğü işler, işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uygun olarak saklar,
CAN AR-OSGB, İşyeri Hekimliği hizmetlerini, deneyimli ve yetkili İşyeri Hekimleriyle gerçekleştirir (İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik – Madde 15.1);
. Rehberlik ve danışmanlık görevini icra eder;
. Bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kuruluna katılarak çalışma ortamı gözetimi ve işçilerin sağlık gözetimi ile ilgili danışmanlık yapmak ve alınan kararların uygulanmasını izlemek,
. Kantin, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile soyunma odaları, duş ve tuvaletlerin bakımı ve temizliği konusunda gerekli kontrolleri yaparak tavsiyelerde bulunmak,
. İş sağlığı, hijyen, toplu koruma yöntemleri ve kişisel koruyucu donanımlar konularında tavsiyede bulunmak,
. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin geliştirilmesi amacıyla gerekli aktiviteler konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak,
. İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları kapsamında işyerinde periyodik incelemeler yapmak ve risk değerlendirme çalışmalarına katılmak,
. İşyerinde sağlığa zararlı risklerin değerlendirilmesi ve önlenmesi ile ilgili mevzuata göre yapılması gereken koruyucu sağlık muayenelerini yapmak,
. Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını sağlayarak, alınan sonuçların işçilerin sağlığı yönünden değerlendirmesini yapmak,
. İşin yürütümünde ergonomik ve psikososyal riskler açısından işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasitelerini dikkate alarak iş ile işçinin uyumunu sağlamak ve çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları için araştırmalar yapmaktır.
. Sağlık gözetimini gerçekleştirir;
. Tüm işçilerin (gece postaları da dâhil) sağlık gözetimini yapmak,
. İşçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında belirtilen aralıklarla düzenlemek ve işyerinde muhafaza etmek,
. Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumlarında işe dönüş muayenesi yaparak eski işinde çalışması sakıncalı bulunanların mevcut sağlık durumlarına uygun bir işte çalıştırılmasını tavsiye etmek,
. Hassas risk grupları, meslek hastalığı tanısı veya şüphesi olanlar, kronik hastalığı olanlar, madde bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi işçilerin, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli koruyucu sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek,
. Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmaları yapmak, portör muayenelerinin yapılmasını sağlamak,
. Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, bulunması halinde iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek,
. Sağlık gözetimi konusunda işçileri bilgilendirmek ve onların rızasını almak, sağlık riskleri ve yapılan sağlık muayeneleri konusunda işçileri yeterli ve uygun şekilde bilgilendirmek,o Gerekli laboratuar tetkikleri, radyolojik muayeneler ve portör muayenelerini yaptırmak, bulaşıcı hastalıkların kontrolünü sağlamak, bağışıklama çalışmaları yapmak, işyeri ve eklentilerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip denetlemek,
. Yıllık çalışma planını, bulunması halinde iş güvenliği uzmanı ile işbirliği yaparak hazırlamak, işyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve Ek-5’te belirtilen örneğine uygun yıllık değerlendirme raporunu hazırlayarak elektronik ortamda Bakanlığa göndermektir.
. İş Sağlığıyla ilgili Eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini gerçekleştirir;
. İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eğitiminin sağlanması çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek,
. İş sağlığı, hijyen ve ergonomi alanlarında bilgi ve eğitim sağlanması için ilgili taraflarla işbirliği yapmak,
. İşyeri yöneticilerine, iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine, işçilere ve temsilcilerine genel sağlık konularında eğitim vermek ve bu eğitimlerin sürekliliğini sağlamak,
. Bağımlılık yapan maddelerin kullanımının zararları konusunda işyerinde eğitim vermek.
. İlgili birimlerle işbirliği yapar;
. İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak,
. İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan işçilerin rehabilitasyonu konusunda işyerindeki ilgili birimlerle, meslek hastalığı tanısında yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak,
. İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizi ile iş uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik programların geliştirilmesi çalışmalarına katılmak,
. Yeni teknoloji ve donanımın sağlık açısından değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi mevcut uygulamaların iyileştirilmesine yönelik programların geliştirilmesi çalışmalarına katılmak,
. Bulunması halinde iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde yıllık çalışma planını ve yıllık değerlendirme raporunu hazırlamak,
. Yöneticilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve işçilere genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, kişisel koruyucu donanımlar ve toplu korunma yöntemleri konularında bilgi ve eğitim verilmesi için ilgili taraflarla işbirliği yapmak.
. İşyeri Hekimleri yetkileri çerçevesinde gerekli faaliyetleri yürütür ((İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik – Madde 16.1);
. İşyeri bina ve eklentilerinde, çalışma metot ve şekillerinde veya iş ekipmanında işçiler açısından yakın ve hayati tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde işverene bildirir, gerekli tedbirlerin işveren tarafından alınmasını sağlar,
. İşyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek,
. Görevinin gerektirdiği konularda işvereni bilgilendirerek ilgili kurum veya kuruluşlar ile iletişime geçmek ve işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapar.
. İşyeri Hekimlerimiz mevzuatta belirtilen aşağıdaki çalışma saatlerine uygun çalışır (Madde 18)
Tehlike Sınıfı |
Kısmi çalışma süresi (En az) |
Tam çalışma süresi (En az) |
Az Tehlikeli |
İşçi başına 5 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 2000 İşçi |
Tehlikeli |
İşçi başına10 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 1000 İşçi |
Çok Tehlikeli |
İşçi başına 15 dak/ay |
Tam zamanlı 1 İşyeri Hekimi / 750 İşçi |
.10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde;
Tehlike Sınıfı |
Kısmi çalışma süresi (En az) |
Az Tehlikeli |
İşçi başına 25 dak/yıl |
. İşyeri Hekimlerimize destek olma amacıyla hizmet veren diğer sağlık personelimiz aşağıdaki görevleri icra eder (Madde 19)
. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin planlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinde İşyeri Hekiminin talimatları doğrultusunda çalışmak, veri toplamak ve gerekli kayıtları tutmak,
. İşçilerin sağlık ve çalışma öykülerini İşe Giriş/Periyodik Muayene Formuna yazmak ve İşyeri Hekimi tarafından yapılan fizik muayene sırasında hekime yardımcı olmak,
. İlk yardım hizmetlerinin organizasyonu ve yürütümünde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak,
. İşçilerin sağlık eğitiminde görev almak.